Temperatura opony

Lepsze osiągi, krótsza droga hamowania, optymalna przyczepność – na wszystkie te parametry ma wpływ temperatura opon. Utrzymywanie odpowiednich warunków podczas pracy ogumienia, jak i w trakcie jego przechowywania pozwoli cieszyć się w pełni jego właściwościami przez długi czas. Co warto wiedzieć na ten temat?

Temperatura opon ma duży wpływ na ich osiągi.

Temperatura ogumienia a osiągi na drogach

Ogumienie podczas pracy rozgrzewa się stopniowo. Najcieplejsza staje się część barkowa, szczególnie podczas pokonywania zakrętów. Temperatura opon podczas jazdy powinna wynosić około 60⁰C. Aby to osiągnąć, auto powinno przemieszczać się przez około 30 minut.  

Generowanie oszczędności to jedna z zalet odpowiednio rozgrzanej mieszanki gumowej. Wraz z jej rozgrzewaniem do właściwej wartości spada i stabilizuje się poziom współczynnika oporów toczenia. Ma on istotny wpływ na poziom zużycia paliwa, dzięki czemu samochód spala mniej.  

Warto wiedzieć, że podczas hamowania temperatura ogumienia zmienia się gwałtownie. W pojeździe wyposażonym w system ABS – zapobiegający blokowaniu się kół – wzrasta ona do około 70-80⁰C. W aucie bez niego wartość ta może być dwukrotnie wyższa. W przypadku nagłego zatrzymania pojazdu na asfalcie często pozostają ślady startej gumy.  

Rozgrzewanie opon w autach sportowych

Tak, jak wcześniej zaznaczyliśmy, podczas jazdy w ruchu ulicznym optymalna temperatura opony całorocznej, zimowej lub letniej wynosi około 60 ⁰C – zapewniając dobrą przyczepność i zmniejszając opory toczenia. Tymczasem intensywnie eksploatowane ogumienie w pojazdach wyścigowych osiąga najlepsze parametry jezdne dopiero przy wyższych wartościach – od 70⁰C wzwyż. Dlaczego tak się dzieje? 

Modele UHP i sportowe o wysokim indeksie prędkości (W, Y, (Y)) są wykonywane z twardszych mieszanek gumowych, które dłużej się rozgrzewają. W pierwszych minutach jazdy lub w sytuacji, gdy na zewnątrz jest zimno, ogumienie potrzebuje więcej czasu, aby rozgrzać się i zapewnić niezbędną przyczepność. Z tego względu komputery pokładowe w sportowych pojazdach nierzadko informują o temperaturze każdej sztuki, wskazując na jej niedogrzanie, nagrzanie lub przegrzanie opony. Dzięki temu kierowcy wiedzą, kiedy gwarantują one wysokie osiągi oraz cechują się optymalną trwałością. Warto pamiętać o tym, że stopień rozgrzania ma wpływ nie tylko na parametry jezdne. Wahania te mają wpływ na zmianę ciśnienia w oponie, co przekłada się na jej właściwości trakcyjne.  

Czasami podczas wyścigów samochodowych możemy również zauważyć, że koła pojazdów są okładane specjalnymi kocami grzewczymi, utrzymującymi optymalną ilość stopni Celsjusza. Dla przykładu temperatura opon F1 powinna oscylować w granicach 90-110⁰C, co można uzyskać podczas jazdy tempem wyścigowym.

Opony temperature A, czyli jakie?  

Przyglądając się ogumieniu, można zauważyć napis temperature A, B lub C na boku opony. Jest on informacją dotyczącą odporności danego modelu na przegrzanie, co ma wpływ m.in. na jego żywotność. Literą „A” określane są produkty o najlepszych właściwościach. 

Co ciekawe, oznaczenie na oponie temperature A, B lub C zostało opracowane przez Amerykański Departament Transportu DOT. Wykorzystał on system oceny osiągów UTOQ, w którym temperatura jest jednym z trzech ocenianych kryteriów. Podczas testów ogumienie kontroluje się na certyfikowanych maszynach. Każdy produkt trafiający do sprzedaży w Stanach Zjednoczonych musi posiadać oznaczenie UTOQ. Co więcej, można spotkać je także na wielu modelach ogumienia dostępnych na rynku europejskim. 

Warto zapoznać się z oznaczeniami temperatury na oponach.

Przegrzanie opony – czym grozi?

W sytuacji, gdy jeździmy na zbyt niskim ciśnieniu, może dojść do niebezpiecznego zjawiska, jakim jest przegrzanie opony. Może ono wystąpić także wtedy, gdy zbyt długo kontynuujemy szybką jazdę na granicy indeksu prędkości określonego przez producenta danego modelu. W takim przypadku ogumienie będzie bardzo szybko się nagrzewać, co może skutkować wewnętrznym spaleniem mieszanki gumowej. W efekcie nie będzie nadawać się do dalszego użytku.

Przegrzanie opony typu run flat

Szczególnym przykładem ogumienia są modele określane typem run flat, które zaprojektowano, aby ograniczyć skutki gwałtownego spadku ciśnienia w ogumieniu po przebiciu. Ich konstrukcja umożliwia kontynuowanie jazdy z mniejszą prędkością na określonych odległościach. Przyjmuje się, że jest to do 80 km z maksymalną prędkością do 80 km/h, co pozwala na bezpieczne dotarcie do warsztatu. Należy jednak pamiętać, że koniecznym jest ścisłe trzymanie się zaleceń producenta. Ubytek ciśnienia może przyczynić się do wzrostu ciepła wewnątrz komponentu, zatem ignorując wskazania, możemy mierzyć się z problemem przegrzania opony. 

Ciśnienie w oponach a temperatura powietrza

W tym kontekście warto szerzej omówić związek pomiędzy poziomem ciśnienia w oponach a temperaturą powietrza. Im niższą wartość pokazuje słupek termometru, tym bardziej obniża się liczba barów w ogumieniu. Wraz ze spadkiem o każde 10⁰C, ciśnienie zmniejsza się o 0,1 bara. W mroźne dni, podczas których odnotowuje się wartości na poziomie -20⁰C, różnica ciśnienia może wynosić nawet 0,4 bara. Z tego względu w okresie zimowym wskazane jest regularne i częste kontrolowanie korzystanie z ciśnieniomierza, a w razie potrzeby – dopompowanie opony. 

Wymiana i przechowywanie opon a temperatura

Aura na zewnątrz, w tym wartość stopni Celsjusza na zewnątrz ma również wpływ na zachowanie się opony na drodze. Mieszanki gumowe, z jakich zostały wykonane poszczególne, modele różnią się między sobą. Właśnie z tego względu nie należy jeździć na ogumieniu zimowym latem czy letnim zimą. Na przełomie sezonów utrzymująca się przez kilka dni z rzędu średniodobowa temperatura wynosząca 7⁰C jest momentem granicznym, wskazującym konieczność wizyty u wulkanizatora w celu zmiany kompletu na inny.  

Dla zachowania optymalnych właściwości, musimy zwrócić uwagę również na właściwe przechowywania opon. Temperatura w miejscu, w którym są one magazynowane, nie powinna być zbyt niska, ani zbyt wysoka. Mroźne powietrze prowadzi do twardnienia gumowej mieszanki, upał natomiast – do jej przedwczesnego starzenia. Optymalną wartością będzie ta w granicach od +5 do +35⁰C. Należy przy tym unikać miejsc narażonych na działanie promieni UV, negatywnie wpływających na stan ogumienia.