Kierowcy sportowi, którzy biorą udział w wielkich wyścigach i na co dzień mają styczność z mocnymi autami, nazywają opony „czarnym złotem”. Skąd bierze się ich nobilitacja w środowisku rajdowców? Wyścigowe opony odgrywają niebagatelną rolę w drodze do zwycięstwa. Wysokiej jakości sportowe ogumienie gwarantuje lepsze osiągi samochodu i zapewnia najwyższy poziom bezpieczeństwa na torze. Przyjrzyjmy się bliżej ich budowie, właściwościom oraz najpopularniejszym rodzajom.
W świecie motorsportu dobre opony do podstawa.
Opony sportowe, czyli jakie?
Wywołany temat wymaga pewnych uściśleń. Mówiąc o oponach sportowych, możemy myśleć o:
W tym artykule opisujemy profesjonalne, wyczynowe opony rajdowe. Dla kompletnego motoryzacyjnego laika mogą się one niespecjalnie różnić od ogumienia standardowego, widywanego na ulicach każdego dnia. Jednak osoby zainteresowane sportami motorowymi doskonale wiedzą, że modele, które można podziwiać na wirażach najsłynniejszych torów wyścigowych, diametralnie różnią się od zwykłych opon.
Opony wyczynowe: modele typu slick można rozpoznać po charakterystycznym bieżniku (a raczej jego braku).
Opony sportowe i ich rola podczas jazdy
W sportach motorowych kluczową rolę odgrywają osiągi auta. Zespoły biorące udział w wyścigach mają świadomość tego, jak ważną funkcję pełni odpowiednio dobrane ogumienie. Nie sposób przecenić ich wpływu nawet na parametry takie, jak osiągi silnika czy aerodynamika auta. Nic więc dziwnego, że na prestiżowe zawody, takie jak WRC czy F1, przygotowywane są specjalne modele opon. W zależności od charakterystyki wyścigów, pogody lub rodzaju nawierzchni, opony mają zapewniać jak najlepszą przyczepność. W przeciwieństwie do „zwykłych” kierowców, którzy wymieniają ogumienie dwa razy w roku, zespoły wyścigowe zmieniają je nawet kilkukrotnie w trakcie jednego rajdu.
W profesjonalnym motorsporcie wyróżnia się kilka rodzajów opon, które są przeznaczone do jazdy w konkretnych warunkach na torze lub trasie. Najpopularniejsze modele wyczynowe to: slick, semi-slick, szutrowe oraz deszczowe.
W zależności od wymagań stawianych od ogumienia, kierowcy mogą wybrać różne modele wyczynowe.
Opony slick
Najczęściej spotykany typ opony sportowej, znany głównie z torów wyścigowych. Charakteryzuje się brakiem rzeźby bieżnika. Jest przeznaczony wyłącznie na nawierzchnię asfaltowe. Niezwykła „gładkość” nie jest oczywiście wadą, a zaletą. W Polsce, ze względu na przepisy, ogumienie musi być wyposażone w niewielkie nacięcia. Wśród opon typu „slick” można wyróżnić wiele podrodzajów, których używa się w zależności od temperatury, nawierzchni, rodzaju asfaltu i jego wilgotności.
Pełnie swoich możliwości pokazują wyłącznie podczas pracy w ściśle określonych warunkach. Ogumienie slick osiąga ją dopiero po odpowiednim dogrzaniu. Optymalnymi warunkami jest osiągnięcie temperatury powyżej 80 stopni Celsjusza. Po przekroczeniu tej granicy opona zapewnia doskonałą przyczepność na asfalcie i wręcz klei się do podłoża. W momencie uzyskania optymalnego „dogrzania się”, ciśnienie powietrza w ogumieniu zwiększa się niemal o 1 bara.
Piętą achillesową takich opon jest niska przyczepność na mokrej nawierzchni. Jest to czynnik decydujący o tym, że nie mogą być użytkowane podczas codziennej jazdy. Coraz większą popularność zyskuje również opona semi slick, która jest przede wszystkim dostosowana do jazdy torowej, ale może być legalnie użytkowana na drogach publicznych.
Opona szutrowa
Ogumienie tego rodzaju cechuje się doskonałą odpornością. Stosuje się je w rajdach samochodowych, gdzie ze względu na zróżnicowaną nawierzchnię są eksploatowane w ekstremalnych warunkach oraz szczególnie narażone na uszkodzenia. W zależności od charakterystyki tras, na które są przeznaczone, wyróżnia się kilka typów opon szutrowych – na nawierzchnię suchą, mokrą, kamienistą i piaszczystą.
Współcześnie, doświadczenia zdobyte przez firmy oponiarskie podczas pracy nad oponami szutrowymi wykorzystuje się w procesie tworzenia ogumienia przeznaczonego do aut terenowych.
Głęboki bieżnik pozytywnie wpływa na trwałość opony, jej odporność na tarcie oraz uszkodzenia mechaniczne. Jednocześnie znacznie utrudnia poruszanie się po nawierzchniach innych niż szutrowe drogi.
Pomiar temperatury toru przed wyścigiem.
Wyczynowe opony zimowe
To jedno z największych wyzwań dla producentów. Na trasie kultowego Rajdu Monte Carlo część drogi jest sucha, podczas gdy w innych miejscach stale zalega śnieg i lód. Aby osiągnąć dobre wyniki na takich nawierzchniach, producenci ogumienia dla zespołów rajdowych dostarczają wąskie opony z kolcami (służą do pokonywania oblodzonych tras – np. Rajd Szwecji) oraz modele zimowe z możliwością dodatkowego montażu kolców. Bardzo wąskie wymiary opony zwiększają nacisk na nawierzchnię i zapewniają lepszą przyczepność w ekstremalnych warunkach.
Podobnie jak u modeli typu slick bez specjalnej homologacji drogowej, opony kolcowane nie są dopuszczone do ruchu po drogach publicznych w Polsce.
Profil opony sportowej
Jaki mają profil opony sportowe? W przypadku modeli rajdowych jest on uzależniony od warunków, do których przeznaczone jest konkretne ogumienie. Do dynamicznej jazdy po trasie z ostrymi zakrętami najlepiej sprawdzą się opony o niskim profilu.
W niski profil wyposażone są też sportowe opony samochodowe nieprzeznaczone na tor, tylko na drogi publiczne. Najczęściej zakłada się je do aut sportowych i luksusowych.