Nadsterowność i podsterowność - korekcja

Nie każdy kierowca wie, że wpadając w poślizg może mieć do czynienia z dwoma różny mi zjawiskami. Okazuje się, że nadsterowność i podsterowność pojazdu wymagają odpowiednich działań, za których sprawą można uniknąć wypadku.

Nadsterowność i podsterowność to zjawisko podczas którego pojazd traci przyczepność na jednej z osi.

Nadsterowność samochodu – co to jest?

Co to znaczy, że samochód jest nadsterowny? Oznacza to, że przednia oś auta ma większą przyczepność od tylnej. W wyniku różnicy przyczepności, samochód "wyrzuca tył z zakrętu". (Zobacz ilustrację 1. pod tekstem)

Aby zminimalizować efekt nadsterowności należy dążyć do zwiększenia przyczepności osi tylnej lub zmniejszenia przyczepności osi przedniej. Dzięki temu samochód będzie zachowywał się neutralnie. Można uczynić to na kilka sposobów, wpływając na:

Stabilizatory:

• Zmniejszając średnice tylnego stabilizatora.

• Zwiększając średnicę (sztywność) przedniego.

Dystanse:

• Jeśli szerokość osi przedniej będzie nieco większa od tylnej, zmniejszy się przyczepność przednich kół, co w efekcie wygeneruje lekką podsterowność, która ograniczy nadsterowność.

• Minusem tego rozwiązania jest delikatne spowolnienie reakcji samochodu na ruch kierownicy.

Opony:

• Jeśli tylna opona posiada po rozgrzaniu niższą temperaturę niż opona przednia, możemy nieco zmniejszyć ciśnienie przedniej, co zniweluje efekt nadsterowności.

Amortyzatory:

• Nadsterowność może zostać zniwelowana poprzez nieznaczne zmiękczenie tylnych amortyzatorów lub zwiększenie twardości przednich.

Podsterowność samochodu – co to jest? 

Dla kierowcy podsterowność będzie odbierana jako wyjeżdżanie przodu auta z zakrętu. Zjawisko podsterowności pojawia się w momencie, gdy przednie koła wchodząc w zakręt mają niewystarczającą przyczepność, przez co zwiększa się kąt poślizgu.

Czym jest kąt poślizgu? Kąt poślizgu jest zawarty pomiędzy płaszczyzną kół a rzeczywistym kierunkiem poruszania się samochodu.

Podsterowność. Kąt poślizgu kół.

Różnica pomiędzy podsterownością a nadsterownością.

Jak sobie radzić z podsterownością?

Wjeżdżamy za szybko w zakręt, koła zaczynają piszczeć, zauważamy, że samochód zmienia swój tor jazdy. Jedzie szerzej niż zakładaliśmy. Co robić? Nie należy pogłębiać skrętu, pogorszy to naszą sytuację – koła będą się ślizgać jeszcze intensywniej.

Diagram obrazujący granicę przyczepności.

Sytuację ilustruje powyższy diagram. Widać na nim, że siły działające na samochód (czerwony punkt) przekroczyły granicę przyczepności opon. Mocniejszy skręt spowoduje dalsze wychylenie punktu poza okręg przyczepności. W tej sytuacji zmniejszenie wychylenia kierownicy wraz z bardzo delikatnym zmniejszeniem nacisku na pedał gazu poprawi skręt.

Należy również zadbać, by granica przyczepności była dostatecznie odległa. W tym celu powinno się:

• Regularnie kontrolować ciśnienie w oponach.

• Regularnie kontrolować stan ogumienia.

• Gdy jesteś kierowcą lubiącym poruszać się w okolicach limitu przyczepności, pomyśl o zakupie opon klasy premium.

• Podsterowność skoryguje zmniejszenie średnicy przedniego stabilizatora, lub zwiększenie średnicy tylnego.

Kąt nachylenia kół względem podłoża:

• Jeśli podsterowność jest szczególnie odczuwalna przy niższych prędkościach, pomóc może zwiększenie pochylenia kół przednich. Można to osiągnąć np. obniżając przód samochodu.

Dystanse:

• Zmniejszenie rozstawu kół przedniej osi w stosunku do osi tylnej zniweluje efekt nadsterowności.

• Wadą rozwiązania jest bardziej nerwowa reakcja auta na ruchy kierownicą.

Schemat montażu dystansu.

Opony:

• Sposób zachowania jest analogiczny jak w przypadku niwelowania nadsterowności, z ta różnicą, że tym razem zmniejszamy ciśnienie opony przedniej.

Amortyzatory:

• Zwłaszcza gdy efekt nasila się przy niskich prędkościach, mogą pomóc bardziej miękkie amortyzatory przedniej osi lub nieco sztywniejsze osi tylniej.

Wyprowadzenie samochodu z poślizgu podsterownego.

Czy można przeciwdziałać podsterowności ?

Samochód jadący na granicy własnych możliwości prędzej czy później stanie się ofiarą podsterownego poślizgu. Nieco inaczej wygląda to w przypadku aut wyposażonych system kontroli stabilność, np.:

• ESP – Mercedes, Audi,

• DSC – BMW,

• PSM – Porsche,

Systemy te świetnie sobie radzą z podsterownością, pohamowując koła, która przekroczyły granicę przyczepności.