Wybierasz się na wakacje lub w podróż biznesową za granicę? Niezależnie od tego, dokąd zmierzasz, przed wyruszeniem w drogę warto dobrze poznać trasę. Nasz kompleksowy przewodnik po wszystkich najważniejszych europejskich autostradach pozwoli dokładnie przygotować się na wymagania podróży. Aktualne cenniki, odcinki specjalne, restrykcje, miejsca wypoczynkowe oraz limity prędkości w jednym wygodnym przewodniku.
W oparciu o oficjalne dane pochodzące między innymi ze zbiorów dedykowanych organów państwowych, stron internetowych operatorów dróg, czy popularnego systemu Yanosik, stworzyliśmy przejrzyste vademecum wiedzy o europejskich autostradach.
Od pieszych traktów, przez żwirowe trasy dla dorożek, kostkę brukową, po asfalt, drogi ekspresowe i autostrady. Infrastruktura transportu pokonała bardzo długą drogę, by zmaksymalizować komfort i skrócić czas podróży. Za pierwszą autostradę na świecie uznaje się AVUS Berlin, nieco odbiegającą od dzisiejszych standardów. Początkowo za autostrady uważano główne trasy wylotowe z dużych miast i ośrodków aglomeracyjnych. Niewiele miało to wspólnego z tym, czego doświadczamy aktualnie.
Mapa autostrad w Europie - sieć o globalnej skali
Współczesne autostrady to w rzeczywistości bardzo skomplikowana pajęczyna pasów, dróg dojazdowych i zjazdów. Liczne połączenia tras, tunele, mosty i wiadukty pozwalają na wygodne podróżowanie samochodem po większości zakątków świata. Za świetny przykład może posłużyć Trasa Panamerykańska, która przebiegając przez ponad 25 tys. km, łączy sobą 17 państw i aż dwa kontynenty.
Kierowcy jeżdżący po Europie również nie mają powodów do narzekań. Sieć autostrad na Starym Kontynencie wraz z rozwojem i renowacją infrastruktury drogowej w krajach byłego bloku socjalistycznego uległa znaczącemu rozszerzeniu. Powstające na przestrzeni ostatnich kilku dekad tzw. Trasy Europejskie, umożliwiają praktycznie nieprzerwane podróżowanie po całym kontynencie. Wystarczy wspomnieć trasę E40, tak zwana najdłuższa autostrada w Europie, która osiąga blisko 8,5 tys. km długości, łącząc Francję z Kazachstanem.
Tak wygodne podróżowanie wynika z sumy wielu czynników. Rozbudowanych sieci drogowych poszczególnych państw, ruchu bez kontroli granicznej w Unii Europejskiej czy strefie Schengen, modernizacji systemów paszportowych. Współcześnie system połączonych dróg pozwala na swobodny przejazd od granicy do granicy, bez konieczności opuszczenia nawet na moment tras autostradowych. Oczywiście, ze względów ekonomicznych oraz historycznych, sieci te w poszczególnych państwach znacząco różnią się rozmiarem i stopniem zaawansowania.
Nic więc dziwnego, że najbardziej rozbudowane autostrady i drogi ekspresowe posiadają najlepiej rozwinięte ekonomicznie państwa: Hiszpania, Niemcy oraz Francja. Wraz ze wzrostem integracji europejskiej można jednak zauważyć stopniowe wyrównywanie standardów infrastruktur drogowych wśród krajów rozwijających się, wyraźnie dostrzegalne u państw członkowskich Unii Europejskiej. Na szczególną uwagę zasługują zmiany w krajach centro-wschodnich, m.in autostrady w Czechach, autostrady w Polsce czy autostrady na Słowacji. Najmniejszą siecią autostrad „poszczycić się” może Luksemburg, którego łączna powierzchnia jest jednak nieporównywalnie mniejsza od wspomnianych państw.
Co wspólnego mają sieci autostrad w Europie z Wielkim Murem Chińskim?
Bezpaszportowy ruch w Unii Europejskiej oraz strefie Schengen sprawił, że podróżowanie po Europie jeszcze nigdy nie było równie przyjemne i wygodne. Niezwykle rozbudowana sieć autostrad daje niespotykaną dotąd swobodę w doborze tras. Warto wspomnieć, że łączna długość autostrad w Europie jest już niemal dwukrotnie większa od długości równika i nawet 4-krotnie dłuższa od Wielkiego Muru Chińskiego. Choć do wybudowania autostrady na Księżyc wciąż dzieli nas kolejny wielki krok dla ludzkości, to liczby i tak robią wrażenie.
Koszty użytkowania autostrad w Europie - aktualny cennik
„Podróż za jeden uśmiech”, to dziś wyłącznie abstrakcja. Niestety podróżowanie wiąże się z wysokimi kosztami, szczególnie w przypadku dłuższych tras. Niezależnie czy jest to dla nas pasja, praca czy wypoczynek, na koszty wyprawy wpływa wiele zmiennych. Potencjalne wydatki związane z hotelami, postojami czy paliwem spędzają sen z powiek niejednego kierowcy.
Planując podróż często zapominamy jednak o elemencie, mogącym znacząco obciążyć nasz portfel. Płatne drogi w Europie to niemal codzienność i musimy uwzględnić je w naszym kosztorysie. Przyjrzyjmy się jednak bliżej opłatom na autostradach i sprawdźmy, czy faktycznie stanowią one dla kierowcy tak duże obciążenie, jak może się wydawać na pierwszy rzut oka.
Trzy podstawowe systemy płatnicze obecne na europejskich autostradach:
System w pełni bezpłatny - umożliwia poruszanie się po publicznych autostradach bez dodatkowych opłat
System odcinkowy - oparty o jednorazowe opłaty uzależnione od pokonanego dystansu
System winietowy - okresowe opłaty drogowe, umożliwiające nielimitowane korzystanie z systemu autostradowego lub jego określonych odcinków
System opłat za przejechany odcinek
Całkowicie zwolnieni z opłat autostradowych jesteśmy co prawda wyłącznie w 10 państwach, jednak w pozostałych również możemy znaleźć pozytywy. Standardowe opłaty za autostrady w Europie uiszczane w bramkach, obecne są przede wszystkim w państwach południowych: Hiszpania, Grecja, Włochy, Portugalia, Chorwacja, z taką koniecznością spotkamy się również w Francji, Irlandii oraz Polsce.
Ceny autostrad w Europie nie są ustandaryzowane i mogą się od siebie znacząco różnić. Pod względem czysto ekonomicznym najkorzystniej jest podróżować po Polsce, która posiada najniższą średnią opłatę (ok. 24 zł/100 km). Najdroższe są autostrady płatne w Irlandii, Hiszpanii oraz we Włoszech (w przeliczeniu ok. 38 zł/100 km). Warto przy tym pamiętać, że wysokość opłat może się różnić również ze względu na pojazd, jakim się poruszamy. W przypadku aut o łącznej wadze przekraczającej 3,5 tony, cennik autostrad może być nieco wyższy. Warto to uwzględnić planując zabranie w podróż przyczepy czy wozu kempingowego.
Warto pamiętać!
Nawet w państwach z darmową siecią autostrad możemy spotkać okazjonalne płatne odcinki. Mosty, tunele lub trasy obwodowe, należące częściowo do prywatnych właścicieli, mogą posiadać własne systemy cennikowe. Za przykład posłużyć może droga M6 Toll w Wielkiej Brytanii, która jest płatnym odcinkiem specjalnym, tworzącym alternatywę dla zatłoczonej autostrady publicznej.
System winietowy
Pozostałe płatne autostrady w Europie opierają się na systemie winietowym, czyli umożliwiającym nielimitowane korzystanie z dróg po uiszczeniu określonej kwoty. Winieta, w formie nalepki na szybę, stanowi dowód wniesienia opłaty przed skorzystaniem z autostrady.
Możemy ją nabyć na przejściach granicznych, stacjach benzynowych, czy w niektórych sklepach. Większość państw umożliwia również nabycie winiety SMS-owo lub przez Internet. W przypadku wcześniejszego zakupu możemy liczyć nawet na upust. Winiety mają charakter okresowy, który zależnie od państwa, może wynosić kilka dni, kilka miesięcy lub cały rok. W niektórych krajach dostępne są również winiety tranzytowe lub turystyczne. Ceny winiet mogą być różne zależnie od regionu lub operatora.
Który system jest korzystniejszy: winietowy czy jednorazowych opłat?
To trudne do ocenienia. System winietowy jest wygodniejszy dla kierowców, którzy nie muszą oczekiwać w kolejkach przy bramkach, jednak jest przy tym mniej sprawiedliwy. Niezależnie od intensywności podróżowania po autostradach opłata jest stała. Dla kierowców korzystających z autostrad okazjonalnie, korzystniejszy jest system opłat jednorazowych. Przy częstych przejazdach bardziej opłaca się zakup winiety.
Czy wiesz, że...
W Europie są dwa kraje o nietypowych systemach płatniczych na autostradach:
Portugalia, system hybrydowy, w którym możemy wykupić zarówno winietę czasową, jak i jednorazowo opłacić przejazd przez autostradę.
Norwegia, unikalny układ, w którym autostrady są bezpłatne, jednak ponosimy koszt poruszania się na niektórych drogach dojazdowych.
Gdzie w Europie możemy jeździć najszybciej? Limity prędkości na autostradach
Opłaty za autostrady, niezależnie od swojej formy, z pewnością nie cieszą żadnego kierowcy. Jednak korzyści oferowane przez ten typ dróg, w pełni to rekompensują. Mowa tu oczywiście o limitach szybkości. Wyższa dopuszczalna prędkość na autostradzie pozwala znacznie szybciej pokonywać trasy i oszczędzać czas, kosztem paliwa oraz dodatkowych opłat. Symbolem swobody na autostradach są Niemcy, które na większości swoich dróg nie posiadają ograniczeń, a jedynie odcinkowe zalecane prędkości na autostradzie. Nie dotyczy to jednak wszystkich tras u naszych zachodnich sąsiadów, warto więc zwrócić baczną uwagę na oznaczenia drogowe, by uniknąć nieprzyjemności związanych z przekroczeniem przepisów.
Autostrady w Niemczech to nie jedyne w Europie, na których można poczuć przysłowiowy wiatr we włosach. W Polsce możemy cieszyć się jednym z najwyższych limitów. Dozwolona prędkość na autostradzie w naszym kraju - czyli 140 km/h, to obok Bułgarii i Niemiec, zdecydowanie najlepszy wynik na Starym Kontynencie. W znacznej większości państw europejskich limity zamykają się w zakresie 120-130 km/h. Nogę z gazu zdjąć trzeba przede wszystkim w Norwegii i na Cyprze, w których limit średnich prędkości na autostradach nie przekracza 100 km/h.
Warto pamiętać, że w niektórych państwach europejskich limity prędkości nie są stałe. Mogą zmieniać się zależnie od warunków pogodowych, ukształtowania terenu, czy stanu nawierzchni. Z taką sytuacją spotkać się możemy chociażby w Finlandii (na różnych odcinkach występują limity: 80 km/h, 100 km/h oraz 120 km/h) czy Luksemburgu (130 km/h na godzinę przy suchej nawierzchni, 110 km/h w trakcie opadów deszczu). Przed podróżą w te rejony, należy zapoznać się z lokalnymi ograniczeniami i wymaganiami.
Kolizje na autostradach w Europie. Bezpieczeństwo na trasie
Wysokie limity działają na wyobraźnię kierowców i zachęcają do dynamiczniejszej jazdy. Wraz z większą prędkością i wzmożonym wysiłkiem fizycznym o wypadek na autostradzie nietrudno. Szczególnie w państwach, w których dyscyplina i kultura jazdy nie zawsze idą w parze z jakością drogowej infrastruktury. Oczywiście naturalnym zjawiskiem jest proporcjonalny wzrost ilości kolizji do stopnia rozbudowania sieci autostradowej.
Nie oznacza to jednak, że powinniśmy unikać przejazdów przez takie kraje. Warto pamiętać, że stosunek ten nie przekłada się bezpośrednio na spadek bezpieczeństwa. W państwach tranzytowych, takich jak np. Niemcy, ilość samochodów poruszających się po autostradach jest znacznie większa niż w przypadku chociażby Włoch.
Chwila wytchnienia na trasie - infrastruktura przy autostradach
Każdy podróżujący na długich trasach zna to uczucie. Oczy się przymykają, głód ściska żołądek, wskaźnik paliwa niepokojąco mruga, a stacji w zasięgu wzroku brak. Kierowcy poruszający się autostradami po Europie w większości przypadków nie muszą długo szukać miejsca do postoju. Szczególnie zadowolone mogą być osoby jadące przez Francję, gdzie ilość punktów odpoczynkowych przekroczyła liczbę 600. To zdecydowanie najlepszy wynik w Europie. Na wygodny postój autostradowy nie ma co liczyć na Cyprze, gdzie takich punktów zwyczajnie nie uświadczymy.
Największą liczbą stacji benzynowych na trasach autostradowych poszczycić może się Hiszpania. Wyższe zużycie paliwa na autostradach powinno zachęcać kierowców do częstszego korzystania ze stacji benzynowych, a przedsiębiorców w inwestowanie w nowoczesne punkty postojowe, jednak jedynie w nieco ponad połowie państw ujętych w zestawieniu liczba takich miejsc przekroczyła 100. W dużej mierze zależy to jednak od rozbudowania sieci autostrad.
Autostrady w Polsce - przydatne informacje
W przewodniku nie mogło zabraknąć miejsca dla naszej rodzimej siatki dróg. Wzmożona budowa autostrad w Europie to zjawisko, które zdecydowanie pozytywnie wpłynęło na jakość polskiej infrastruktury drogowej. Przyjrzyjmy się zatem, jak prezentują się w naszym kraju poszczególne aspekty.
Opłaty za autostrady w Polsce - cennik
Wśród kierowców często można słyszeć niezadowolenie z powodu obowiązujących opłat za autostrady. Prawdą jest jednak, że lokalne trasy wypadają bardzo korzystnie na tle europejskiej średniej. Od kilku lat sytuują się w czołówce najtańszych autostrad na Starym Kontynencie. Analizując ceny musimy jednak pamiętać, że w Polsce występują dwa typy autostrad:
ODCINKI NALEŻĄCE DO PRYWATNYCH OPERATORÓW:
Autostrada A1 opłaty: 30 zł za przejechanie całego odcinka koncesyjnego (Rusocin – Nowa Wieś), czyli 152 kilometrów.
Autostrada A2 opłaty: odcinek Świecko – Nowy Tomyśl (0,20 zł za kilometr) oraz odcinek Nowy Tomyśl – Konin (0,40 zł za kilometr) - łącznie za przejechanie całego odcinka koncesyjnego 78 zł za 255 kilometrów.
Autostrada A4 opłaty: odcinek Katowice – Kraków - 20 zł za przejechanie odcinka, czyli 81 kilometrów. (opłaty w wysokości 10 zł pobierane dwukrotnie na bramkach w Mysłowicach oraz w Balicach)
ODCINKI ZARZĄDZANE PRZEZ GENERALNĄ DYREKCJĘ DRÓG KRAJOWYCH I AUTOSTRAD:
Koszt przejazdu A2 na odcinku Konin-Stryków - 0,10 zł za kilometr, trasa ma długość 99 km, opłata za przejechanie całego odcinka 9,90 zł
Autostrada A4 odcinek Bielany Wrocławskie – Sośnica - 0,10 zł za kilometr, trasa ma długość 162 kilometrów, czyli 16,20 zł za przejechanie całego odcinka
Limity prędkości na autostradach w Polsce
Poza pojedynczymi odcinkami o indywidualnych ograniczeniach okresowych, limit prędkości jest stały i wynosi 140 km/h. W Europie jedynie dopuszczalna prędkość na autostradzie w Niemczech jest wyższa. Odcinki tras autostradowych stanowią doskonałą alternatywę na dłuższe podróże, zważywszy że prędkość poza autostradą w Polsce to: 90 km/h w terenie niezabudowanym oraz między 100-120 km/h na drogach ekspresowych.
Kolizje na polskich autostradach
Do tragedii na autostradzie nie trzeba wiele. Zważywszy na bardzo wysokie prędkości oraz niewielkie odległości między samochodami wystarczy nadmierna brawura lub prosta awaria na autostradzie. W Polsce statystyki napawają jednak optymizmem. W 2017 roku na polskiej sieci autostrad doszło do 478 wypadków, co stanowi jeden z lepszych wyników w Europie. Przy odrobinie rozwagi i koncentracji holowanie na autostradzie raczej nam nie grozi.
Długość autostrad w Polsce
Sieć autostrad w Polsce jest wciąż w trakcie tworzenia, a końca na razie nie widać. Jednak utrudnienia drogowe i czasowe niedogonienia spowodowane budową, nie powinny zniechęcać kierowców, bo efekty pracy są widoczne gołym okiem. Na przestrzeni lat powstało już ponad 1,6 tys. kilometrów dróg autostradowych. Ciekawostkę może stanowić nazewnictwo polskich autostrad, o ile podstawowy skrót nie trudno rozszyfrować, o tyle nie każdy wie, że występują również tzw. nadane nazwy autostrad w Polsce. Np. A1 to Autostrada Bursztynowa, A2 nazywana jest Autostradą Wolności.
Najdłuższa autostrada w Polsce to A4, o długości już ponad 672 km, łącząca zachodnią ze wschodnią częścią kraju. Podobną długość osiąga A2 (657 km), nieco krótsza jest autostrada A1 (568 km). Program budowy dróg krajowych zakłada również dalszą rozbudowę odcinków A6, A8 i A18.
Sieć autostrad w Europie na wyciągnięcie ręki
Podróżowanie autostradami to bardzo komfortowe, szybkie i wyjątkowo praktyczne rozwiązanie. Niezależnie jednak, czy korzystamy z oznakowania drogowego, mapy, czy nawigacji GPS warto zachować przy tym rozwagę i dobrze sprawdzić wszystkie aspekty naszej podróży przed wyjazdem:
Określić, jaka prędkość na autostradzie w danym kraju jest obowiązująca
Sprawdzić ceny autostrad w Europie na pokonywanych przez nas odcinakach
Zweryfikować aktualne ceny winiet w Europie
Sprawdzić obostrzenia obszarowe oraz okresowe
Dobrze rozplanować postoje wypoczynkowe i tankowanie
Autostrady jeszcze nigdy nie były równie przystępne dla kierowcy, co współcześnie. Przy odrobinie dobrego planowania i gospodarowania czasem możemy dotrzeć w dowolne miejsce na kontynencie bez najmniejszych problemów. Jeśli mamy wszystkie potrzebne informacje, zostaje tylko zapiąć pasy, odpalić samochód i ruszyć w trasę. Życzymy szczęśliwej podróży!
Zobacz także:
Opony letnie
Opony całoroczne