Sprawne zawieszenie samochodu w połączeniu z odpowiednio dobranymi oponami to gwarancja znakomitej przyczepności i pełnej kontroli nad autem. Z artykułu dowiesz się, co i jak wpływa na pracę ogumienia z nawierzchnią.
Współczynnik przyczepności opony do nawierzchni uzależniony jest od wielu aspektów.
Przyczepność opon
W trakcie jazdy po mokrej powierzchni szczególnie wyraźnie można odczuć nagłe pogorszenie się przyczepności pojazdu. Samochód zaczyna się ślizgać, trudno jest go kontrolować. Występuje wtedy zjawisko aquaplanigu. Niestety często prowadzi ono do stłuczek i wypadków. Nie ma się czemu dziwić – trudno zapanować nad autem, którego ogumienie nie styka się z jezdnią.
O ile nie sztuką jest zachować dobrą przyczepność opon do nawierzchni suchej, w deszczu to samo zadanie stanowi już nie lada wyzwanie. Producenci ogumienia starają się temu zaradzić, opracowując rozwiązania przystosowane do zróżnicowanych warunków. Dodatkowe rowki, nacięcia i lamele pomagają odprowadzać spod czoła opony nie tylko wodę, ale i inne zanieczyszczenia, dzięki czemu koło nie traci kontaktu z nawierzchnią.
Współczynnik przyczepności koła do podłoża
Współczynnik przyczepności opony to wartość określająca osiągi ogumienia na różnych nawierzchniach. Brane pod uwagę są również czynniki zewnętrze, takie jak temperatura czy wilgotność.
Jak uzyskać optymalną przyczepność?
W trosce o jak najlepszą przyczepność kół do nawierzchni, a co za tym idzie – bezpieczeństwo na drodze, należy wyposażyć się w opony przystosowane do panującej aktualnie pogody, a także do stylu jazdy i trasy, którą się pokonuje. Jest to jednak dopiero połowa sukcesu. Należy również zadbać o optymalne ustawienie zawieszenia. Tylko połączenie tych dwóch elementów gwarantuje pewne prowadzenie samochodu.
Zawieszenie
Najprościej rzecz ujmując przez zawieszenie pojazdu, należy rozumieć te elementy, które łączą opony z resztą auta. Spełnia ono następujące funkcje:
utrzymywanie ciężaru auta,
tłumienie nierówności na drodze,
dociskanie kół do podłoża,
zachowanie optymalnej pozycji koła w celu zachowania maksymalnej przyczepności.
Okazuje się, że to właśnie ten mechanizm pozwala skutecznie kontrolować pojazd, a także odpowiada za komfort jazdy.
Z czego składa się zawieszenie?
Zawieszenie zbudowane jest z:
Schemat budowy zawieszenia.
Warto wiedzieć, że wahacze połączone na jednej osi przez stabilizator zawieszenia i łącznik stabilizatora poprawiają przyczepność, zwłaszcza podczas pokonywania zakrętów. Drążek stabilizatora usztywnia konstrukcję i przenosi siły działające na koła w taki sposób, by zachowały one stabilność i kontakt z nawierzchnią.
Zawieszenie gwintowane
Gwintowanie to wyposażenie samochodu w regulowane zawieszenie, o budowie niewiele różniącej się od standardowego rozwiązania. W jego skład wchodzą cztery kolumny resorująco-amortyzujące, których korpusy są nagwintowane. Amortyzatory gwintowane pozwalają na zwiększanie lub zmniejszanie wysokości auta, co niesie za sobą zarówno efekt wizualny, jak i praktyczny.
Regulowana wysokość podwozia zwiększa kontrolę nad pojazdem poprzez poprawę sterowności. W rezultacie auto jest bardziej stabilne na zakrętach. Montaż zawieszenia gwintowanego jest domeną fanów tuningu oraz posiadaczy sportowych samochodów.
Sportowe zawieszenie znacząco zmniejsza komfort jazdy i nie należy do najtańszych modyfikacji. Z pewnością nie jest to rozwiązanie dla każdego, a regulacja zawieszenia gwintowanego powinna być wykonywana na podnośniku w fachowym warsztacie.
Nastawy zawieszenia, czyli regulacja a przyczepność
Optymalne ustawienie opony gwarantuje ich możliwie najlepszą pracę z nawierzchnią – w zmieniających się warunkach i obciążeniach samochodu. Wpływ na to mają: kąt nachylenia koła względem podłoża (camber), zbieżność i kąt ustawienia sworznia zwrotnicy. Dla ułatwienia przygotowaliśmy zestawienie zalet i wad różnych rozwiązań.
Trzy podstawowe elementy zawieszenia.
Camber – kąt pochylenia koła względem podłoża
Camber to inaczej pozycja koła względem drogi. Od tej wartości zależy powierzchnia styku opony z nawierzchnią. Najbardziej optymalne są ujemne ustawienia kąta nachylenia.
Możliwe ustawienia kąta nachylenia kół względem podłoża.
Ustawienie to wypływa na:
poprawę kontroli przyczepności na zakrętach i lepsze wyczucie granicy między przyczepnością a poślizgiem,
większą prędkość maksymalną, na której można bezpiecznie przejechać zakręt.
Ustawienie | Zalety | Wady |
|---|
Dodatki kąt nachylenia | | Mniejsza przyczepność na zakrętach i niższa prędkość bezpieczna Zbyt duże wartości sprawiają, że opona zużywa się szybciej w strefie zewnętrznej
|
Ujemny kąt nachylenia | | Granica przyczepności mniej wyczuwalna Zbyt duże wartości sprawiają, że opona szybciej zużywa się w strefie wewnętrznej
|
Zbieżność
Przez zbieżność należy rozumieć nachylenie koła do wewnątrz. Odpowiednie ustawienie przedniej osi pozwala zachować pojazdowi stabilność, niezależnie od sił wytwarzanych z obu stron.
Czy można samemu zmierzyć zbieżność kół? Do pewnego stopnia tak. Należy zmierzyć odległości pomiędzy krawędziami obręczy z tyłu i przodu felgi w płaszczyźnie przechodzącej poprzez środek koła. Jeśli odległość z przodu jest mniejsza niż z tyłu, możemy mówić o zbieżności, w odwrotnym przypadku – o rozbieżności. Jeśli odległości są równe, wówczas zbieżność oscyluje w granicach zera.
Różne kąty zbieżności kół.
Co możesz uzyskać dzięki właściwej regulacji?
Ustawienie | Zalety | Wady |
|---|
Koła ustawione zbieżnie | | |
Koła ustawione rozbieżnie | | "Nerwowe" prowadzenie samochodu na wprost – efekt tzw. "myszkowania" Lekko nerwowe reakcje w czasie hamowania Zbyt duże wartości sprawiają, że ogumienie zużywa się szybciej
|
Dowiedz się więcej o zbieżności kół:
Kąt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy
Kąt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy jest kątem zawartym pomiędzy osią sworznia zwrotnicy a prostą prostopadłą do podłoża. Jest on mierzony w płaszczyźnie równoległej do osi samochodu. W przypadku gdy punkt przecięcia osi zwrotnicy jest przed punktem styku opony z nawierzchnią, mówimy o dodatnim kącie wyprzedzenia sworznia. Gdy jest on za punktem styku – o ujemnym.
Wyprzedzenie sworznia zwrotnicy może być dodatnie i ujemne.
Ma to wpływ na:
stabilną jazdę na wprost i w szybkość pokonywania zakrętów,
poprawne „odbijanie” kierownicy podczas wychodzenia z zakrętu.
Ustawienie | Zalety | Wady |
|---|
Duży kąt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy | | |
Mały kąt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy (w kierunku ujemnego) | Mniejszy promień zawracania Zwiększona zwrotność w czasie jazdy z niewielką prędkością Małe siły pojawiające się na kierownicy w czasie
| |
Regeneracja zawieszenia – co to jest?
Mówiąc o regeneracji zawieszenia, najczęściej ma się na myśli działania mające poprawić pracę wahaczy, bez konieczności ich wymiany. Elementy zawieszenia poddawane różnego rodzaju obciążeniom zużywają się, a efekty ich pracy się pogarszają. Nierówności przestają być tłumione, a luźny sworzeń zaczyna stukać. Aby temu zapobiec, montuje się elementy z tworzywa sztucznego, które niwelują puste przestrzenie.
Wymieniając poszczególne części, koszt naprawy nie jest wysoki. Dlatego należy regularnie kontrolować stan zawieszenia, aby małe usterki nie wywołały kolejnych – już znacznie większych i generujących duże koszty. Pamiętaj, że tego typu działania ingerują w fabryczne zabezpieczenia, przez co istnieje ryzyko, że niewłaściwie zamontowane nowe części, zamiast zwiększyć nasze bezpieczeństwo, znacząco je pogorszą.