Jednym z największych zmartwień mieszkańców dużych miast jest smog. Każdy samochód z silnikiem spalinowym podczas jazdy emituje zanieczyszczenia, które w dużym stężeniu bardzo negatywnie wpływają na nasze zdrowie i życie. W ramach walki o czystsze środowisko i lepszą jakość powietrza w miastach, Unia Europejska wprowadziła normy emisji spalin dla nowo wyprodukowanych pojazdów sprzedawanych na terenie wspólnoty.


widok na rurę wydechową w aucieWprowadzenie norm emisji spalin wpłynęło na znaczną poprawę jakości powietrza.


Czym są normy emisji spalin?

Dyrektywa europejska dotycząca regulacji poziomu emisji spalin została wprowadzona w celu redukcji zanieczyszczeń, jakie wytwarzane są przez pojazdy spalinowe. Pierwsza norma została wprowadzona już w 1992 roku. Wymusiła ona na producentach samochodów modyfikację jednostek napędowych tak, by spełniały wymogi dotyczące emisji takich substancji szkodliwych, jak węglowodór, tlenek azotu, tlenek węgla czy cząstki stałe. Regulacje te nieco różnią się dla silników wysokoprężnych (Diesla) i dla wersji benzynowych.

Co, jeśli jednak producent nie dostosuje się do określonych ram spalania? Jeżeli podczas testów WLTP i RDE, którym poddawane jest każde nowe auto wyprodukowane na terenie wspólnoty, wskaźnik dopuszczalnego poziomu spalin zostanie przekroczony, taki model nie może być sprzedawany na terenie krajów Unii Europejskiej. Co więcej, producent samochodu będzie musiał liczyć się z nałożeniem surowej kary w wysokości 95 euro grzywny za każdy przekroczony gram od każdego wyprodukowanego samochodu. Aktualny limit wynosi 95g CO/km.

Normy emisji spalin

Limity emisji poziomu spalin różnią się w zależności od typu silnika, ale także od roku, w którym auto zostało wyprodukowane. Najnowszą obowiązującą normą jest Euro 6d. Zakończyły się jednak prace Parlamentu Europejskiego dotyczące wprowadzenia nowej regulacji. Euro 7 ma zacząć obowiązywać od 1 lipca 2030 roku.

Norma euro 1. Jest to pierwsza regulacja unijna, która wymuszała na producentach samochodów zaimplementowanie rozwiązań zmniejszających szkodliwość emitowanych spalin. Obowiązywała ona od 1993 roku. Był to prawdziwy przełom w branży motoryzacyjnej, a co niezwykle istotne – nowe przepisy pozwoliły zmniejszyć emisję szkodliwych substancji aż o 98%. Stało się to możliwe, dzięki zastosowaniu katalizatorów filtrujących spaliny. Rozporządzenie dotyczyło samochodów osobowych produkowanych w latach 1993-1995. Normę Euro 1 wprowadziła dyrektywa 91/441/EWG.

Norma euro 2. Rozporządzenie, które regulacjami emisji spalin zaczęło obejmować także pojazdy dwu- i trójkołowe. Dotyczyło ono pojazdów wyprodukowanych po 1997 roku. Nieco zaostrzyło wytyczne przyjęte w regulacji Euro 1. (Dyrektywa 94/12/WE oraz 96/69/WE)

Norma euro 3 zaczęła obowiązywać od 2001 roku. Po raz pierwszy pojawił się zapis rozróżniający limity wydzielania szkodliwych substancji dla silników benzynowych i Diesla. Wprowadzona została dyrektywą 98/69/WE.

Norma euro 4. Regulacja obowiązująca od 2006, była jak do tej pory najbardziej rewolucyjna. Zawierała zniesienie wytycznych dla emisji cząstek stałych. Zmiana ta dotyczyła jednak wyłącznie silników benzynowych. Jednostki wysokoprężne wciąż podlegały ograniczeniom emisji PM. Zmiany zostały ustanowione dyrektywą 98/69/WE oraz 2002/80/WE.

Norma euro 5. Wprowadzona w 2011 roku, mocno zaostrzyła dopuszczalny limit emisji cząsteczek stałych dla silników Diesla (prawie pięciokrotnie). Tak restrykcyjne ograniczenia wymusiły na producentach zmiany projektowe. Od momentu obowiązywania regulacji, każde nowe auto z silnikiem wysokoprężnym wyposażone było w DPF (filtr cząsteczek stałych). Wytyczne te zostały wprowadzone rozporządzeniem nr 715/2007.

Norma euro 6. Najbardziej aktualny zbiór przepisów, który wszedł w życie w 2015 roku i z poprawkami (Euro 6c i Euro 6d) obowiązuje do dnia dzisiejszego. Wytyczne podniosły nieco limity obowiązujące dotychczas, w szczególności dla silników Diesla. Obostrzeniom nie podlegają jednak pojazdy specjalne, takie jak: karawany, pojazdy opancerzone, bankowozy czy samochody wykorzystywane do transportu osób niepełnosprawnych. Za wejście w życie regulacji odpowiedzialne jest rozporządzenie Komisji Unijnej nr 459/2012.

Norma euro 7. Obecnie zakończyły się prace Parlamentu Europejskiego nad przyjęciem najnowszych wytycznych dotyczących emisji spalin. Przepisy mają zacząć obowiązywać od 1 lipca 2030 roku. Co więcej, nowa norma wprowadzi tzw. ekologiczny paszport pojazdu, który będzie zawierać wszystkie informacje dotyczące emitowanego zanieczyszczenia na dzień rejestracji. Nowością zaś są restrykcje obejmujące samochody elektryczne i hybrydowe, dotyczące zużywania poziomu akumulatora.

Normy obowiązujące dla silników benzynowych

NormaTlenek węgla (CO [g/km])Węglowodory (HC [g/km])Tlenek azotu (NOx [g/km])HC+NOx [g/km]

Pyły(PM [g/km])

Cząstki stałe
[#/km]

Euro 12,72--0,97--
Euro 21,0--0,5--
Euro 31,00,20,5---
Euro 41,00,10,25---
Euro 51,00,10,18-0,0056,0x1011
Euro 61,00,10,08-0,0056,0x1011
Euro 6c1,00,10,068-0,0456,0x1011
Euro 6d1,00,10,068-0,0456,0x1011


Normy obowiązujące dla silników wysokoprężnych (Diesel)

NormaTlenek węgla (CO [g/km])Węglowodory (HC [g/km])Tlenek azotu (NOx [g/km])HC+NOx [g/km]

Pyły(PM [g/km])

Cząstki stałe
[#/km]

Euro 12,72--0,970,14-
Euro 21,0--0,70,08-
Euro 30,64-0,50,560,05-
Euro 40,5-0,250,30,025-
Euro 50,5-0,180,230,0056,0x1011
Euro 60,5-0,080,170,0056,0x1011
Euro 6c0,5-0,0680,060,0456,0x1011
Euro 6d0,5-0,0680,060,0456,0x1011

Normy emisji spalin w Polsce

Polska, jako państwo członkowskie Unii Europejskiej, musi przestrzegać przepisów obejmujących wszystkie kraje wspólnoty. Dotyczy to również takiej kwestii jak Europejski Standard Emisji Spalin. Obecnie obowiązuje norma Euro 6. Jakie samochody zaliczają się do tej grupy? Jak już wcześniej wspomnieliśmy, dotyczy ona wszystkich pojazdów osobowych wyprodukowanych po 2015 roku i spełniających wymagane kryteria. Nie oznacza to jednak, że nie możemy użytkować aut wyprodukowanych przed tą datą.

Należy także wspomnieć, że w Warszawie i Krakowie od 1 lipca 2024 roku zostały wprowadzone Strefy czystego transportu. W ramach walki o lepsze powietrze i poprawę życia mieszkańców miasta samorządy zadecydowały o ograniczeniu wjazdu dla samochodów niespełniających danych wymogów. Przepisy te w dużej mierze dotknęły właścicieli samochodów z silnikiem Diesla, w szczególności tych produkowanych przed 2005 rokiem.

Plan ten jest wprowadzany etapami, a obostrzenia są ustalane przez każde miasto indywidualnie. Dlatego przed udaniem się na wycieczkę warto sprawdzić aktualne wytyczne. O problem z wjazdem do centrum miasta nie muszą zaś martwić się posiadacze samochodów elektrycznych. Ci bowiem jak na razie nie podlegają obostrzeniom zawartym w normie Euro 6.

Jak sprawdzić normę Euro?

Jeżeli nie mamy pewności, do której kategorii zalicza się nasze auto, bardzo łatwo jest taką informację zweryfikować. Jest ona bowiem zawarta w dowodzie rejestracyjnym pojazdu. Wszystkie auta zarejestrowane w Polsce po 2018 roku mają w rubryce „adnotacje urzędowe” umieszczone oznaczenie z poziomem emisji spalin.  

Poziom niebezpiecznych substancji zawartych w spalinach jest również kontrolowany co roku przy obowiązkowym badaniu technicznym pojazdu. Wykorzystywany do tego specjalny sprzęt analityczny mierzy zawartość szkodliwych substancji, a pracownik Stacji Kontroli Pojazdów nie może dopuścić do ruchu samochodu niespełniającego wymogów.

Znaczenie standardów emisji spalin Euro

Od początku wprowadzenia norm unijnych zauważalnie spadł poziom emisji CO2, co można zaobserwować w znacznej poprawie jakości powietrza w wielu europejskich miastach. Unijne dyrektywy umożliwiają skuteczną walkę ze smogiem, wymuszając na producentach samochodów montowanie rozwiązań zmniejszających szkodliwość produkowanych spalin. Części, takie jak katalizatory, filtry cząsteczek stałych czy zawory recyrkulacji spalin (EGR) to tylko niektóre części, które ułatwiają to zadanie. Jednym z najnowszych systemów, pozwalającym ograniczyć spalanie, jest popularny w wielu nowych samochodach START-STOP.

Świadomość tego, że niezbędna jest zmiana wielu nawyków w celu chronienia planety przed zmianami klimatycznymi, obejmuje coraz większe grono osób. Rosnąca liczba kierowców stosuje zasady ecodrivingu, który nie tylko przyczynia się do zmniejszonej emisji zanieczyszczeń, ale także pozwala na oszczędności wynikające z rzadszych wizyt na stacji benzynowej. Wciąż niesłabnącą popularnością cieszą się auta elektryczne, a rządowe dopłaty dodatkowo przyczyniają się do propagowania pojazdów niskoemisyjnych.