Droga hamowania samochodu – od czego zależy?

Droga hamowania ma olbrzymi wpływ na poziom bezpieczeństwa na drogach. Prędkość, z jaką porusza się pojazd, to jeden z najistotniejszych czynników, od których zależy jej długość. Okazuje się jednak, że niejedyny. Jakie inne parametry mają wpływ na długość drogi hamowania samochodu? W tym artykule znajdziesz odpowiedź na to pytanie.

Droga hamowania ma kluczowy wpływ na bezpieczeństwo na drodze.

Droga hamowania – co to jest?

Zanim przejdziemy do właściwej części artykułu i zajmiemy się tym, od czego zależy droga hamowania, należy wyjaśnić czym to zjawisko jest. Otóż: droga hamowania stanowi odległość, jaką pojazd przebywa od momentu naciśnięcia pedału hamulca do całkowitego zatrzymania.

Ile wynosi droga hamowania? 

Na tak postawione pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wpływ na to ma wiele czynników, w tym kluczowym (chociaż niejedynym) jest prędkość, z jaką porusza się dany pojazd. Co do zasady, im wyższa prędkość, tym dłuższa droga hamowania. Doskonale obrazują to poniższe przykłady wskazujące, jak wydłuża się droga hamowania przy jednoczesnym wzroście prędkości: 

• 30 km/h – o około 5 m, 
• 50 km/h – o około 13 m, 
• 70 km/h – o około 25 m, 
• 90 km/h – o około 42 m, 
• 110 km/h – o około 62 m, 
• 130 km/h – o około 87 m. 

Co ważne, do powyższych wartości należy dodać średni czas reakcji kierowcy oraz systemu hamulcowego. W takich okolicznościach droga hamowania samochodu może wydłużyć się jeszcze bardziej, co obrazują poniższe dane: 

• przy 30 km/h – około 11-12 m, 
• przy 50 km/h – około 15-19 m, 
• przy 70 km/h – około 21-27 m, 
• przy 90 km/h – około 28-35 m, 
• przy 110 km/h – około 34-43 m, 
• przy 130 km/h – około 40-50 m.

Jak obliczyć drogę hamowania?

Musisz pamiętać, że samochód poruszający się po drodze podlega podstawowym prawom fizyki. Dzięki temu możemy stosunkowo łatwo obliczyć hipotetyczną odległość hamowania, stosując prosty wzór na drogę hamowania: s=v2/2a. 

s – oznacza drogę hamowania, 

v – prędkość, 

a – opóźnienie hamowania.

Powinieneś wiedzieć, że droga hamowania rośnie do kwadratu prędkości. Oznacza to, że dwukrotny wzrost prędkości pojazdu wydłuża drogę hamowania czterokrotnie. Analogicznie, w przypadku trzykrotnego wzrostu droga będzie dłuższa aż dziewięciokrotnie.

Droga hamowania różni się w zależności od warunków pogodowych.

Droga hamowania – opony zimowe a letnie

Jednym z czynników, który ma duży wpływ na długość drogi hamowania, jest jakość i rodzaj opon, z jakich korzystamy. Szczególnie istotne jest dopasowanie ogumienia do warunków atmosferycznych poprzez stosowanie modeli sezonowych lub całorocznych. Jak wygląda proces hamowania w zależności od rodzaju ogumienia i zmiennych warunków na drodze? 

Droga hamowania na suchej nawierzchni

Niezwykle ważnym parametrem opon dedykowanych do pracy w wysokich temperaturach jest ich elastyczność. Ogumienie letnie musi doskonale pracować na rozgrzanym asfalcie, dlatego też jest twardsze niż zimowe. Mieszanka gumowa w oponach zimowych staje się bardziej miękka podczas jazdy w upalne dni, co zmniejsza jej elastyczność. Przyjmuje się, że w takim przypadku droga hamowania ze 100 km/h wydłuża się nawet o 16 m. Dlatego właśnie dostosowanie opon do warunków na jezdni ma ogromne znaczenie w kontekście bezpieczeństwa oraz komfortu jazdy. 

Droga hamowania samochodu na mokrej nawierzchni

Sytuacja wygląda analogicznie, gdy jeździmy na ogumieniu zaprojektowanym na sezon letni w chłodne dni. Auto poruszające się z prędkością 80 km/h na oponach letnich przy temperaturze 6°C ma drogę hamowania dłuższą o 7 m niż w przypadku tego samego samochodu na ogumieniu zimowym. 

Warto jednak podkreślić, że nie tylko rodzaj opon ma wpływ na parametry jezdne. Istotne są także takie czynniki jak poziom ciśnienia i stan techniczny ogumienia (w tym głębokość bieżnika). To szczególnie istotne w przypadku poruszania się mokrej nawierzchni, gdzie narażeni jesteśmy na powstanie aquaplaningu, czyli zjawiska fizycznego, polegającego na unoszeniu się opony na poduszce wodnej. Dochodzi do niego w sytuacji, gdy nadmiar wody nie jest odprowadzany przez kanały obwodowe opony. W rezultacie pojawia się utrata kontaktu z podłożem oraz brak kontroli nad kierunkiem jazdy.

Bez względu na rodzaj ogumienia zawsze powinno być ono odpowiednio napompowane i posiadać bieżnik o głębokości minimum 5 mm. Bezpiecznie będzie po sezonie letnim, gdy pogoda zaczyna być deszczowa, jak najszybciej udać się na wymianę ogumienia. Przyjętą praktyką jest wymiana, gdy średniodobowa temperatura spada poniżej 7°C. 

Droga hamowania na śniegu

Ogumienie letnie ma to do siebie, że przy niskich temperaturach traci swoją elastyczność, a przyczepność do podłoża przy kontakcie ze śniegiem jest niemalże zerowa. W praktyce oznacza to brak jakiejkolwiek kontroli nad trakcją jazdy. Bieżnik tego typu opon nie jest przystosowany do odprowadzania nadmiaru śniegu, a koła zaczynają się ślizgać.

Droga hamowania samochodu poruszającego się po drogach w warunkach zimowych z prędkością 50 km/h, wynosi ok. 60 metrów, gdy korzystamy z opon letnich oraz o połowę mniej, czyli ok. 30 m, gdy stosujemy zimowe.

Droga hamowania na lodzie 

Lód na drodze przyczynia się do wydłużenia drogi hamowania nawet czterokrotnie w odniesieniu do warunków suchych. Dla przykładu samochód, który jedzie z prędkością 90 km/h i posiada zimowe ogumienie, zatrzyma się po przejechaniu około 300 m. Przy takim dystansie nie można więc mówić o szansie uniknięcia kolizji. W przypadku oblodzonej nawierzchni nic nie zastąpi więc czujności oraz dostosowania stylu jazdy do warunków.

Droga hamowania w warunkach zimowych jest znacznie wydłużona.

Droga hamowania opon całorocznych 

Musisz wiedzieć, że opony całoroczne to produkt, który stanowi kompromis między właściwościami ogumienia letniego i zimowego. Zazwyczaj tego typu modele polecane są dla kierowców poruszających się z niewielkimi prędkościami po przestrzeni miejskiej. Jeśli jednak często jeździsz po autostradach lub drogach ekspresowych, rozważ korzystanie z klasycznych wersji sezonowych. 

Od czego zależy droga hamowania? – inne czynniki 

Droga hamowania związana jest nie tylko z prędkością oraz rodzajem ogumienia. Wpływ na ten parametr ma również wiele innych czynników, które często pomija się w dyskursie. Są to przede wszystkim: 

Masa samochodu 

Droga hamowania dużego i ciężkiego samochodu z pewnością jest dłuższa niż w przypadku niewielkiego pojazdu. Auta ciężarowe muszą bowiem zmagać się ze znacznym obciążeniem układu hamulcowego, wynikającego z masy własnej oraz przewożonego ładunku. Wpływa to na szybsze zużywanie się tarcz oraz klocków z powodu nadmiernego rozgrzania. W rezultacie dochodzi do tzw. miękkiego pedału hamulca. 

Zachowanie kierowcy 

Wbrew pozorom droga hamowania samochodu nie zależy tylko od aspektów technicznych. Dużą rolę odgrywa również styl jazdy danego kierowcy oraz stosowanie się do obowiązujących ograniczeń prędkości. Obserwuj warunki na drodze i pamiętaj o tym, że nie jesteś jej jedynym użytkownikiem. Nieodpowiedzialna jazda niedostosowana do aktualnych warunków panujących na drodze może bowiem doprowadzić do tragicznego w skutkach zdarzenia. 

Droga hamowania z ABS i bez

W autach wyposażonych w ABS, czyli przeciwblokujący układ hamulcowy, zatrzymanie pojazdu jest bardziej efektywne niż w pojazdach bez niego. Automatyczny system mierzy prędkości każdego koła nawet kilkanaście razy na sekundę. Podczas poślizgu samoczynnie dostosowuje ciśnienie w układzie hamulcowym tak, aby ograniczyć ryzyko wpadnięcia w poślizg. Gdy z kolei dojdzie do zaniku poślizgu, poziom ciśnienia wraca do normy. 

Kierowca samochodu wyposażonego w ABS podczas ryzykownej sytuacji na drodze powinien szybko i mocno wcisnąć jednocześnie pedały hamulca i sprzęgła. W przypadku aut bez tego systemu technika zatrzymywania pojazdu jest inna. Podczas awaryjnego zatrzymywania pojazdu kierowca nie powinien w sposób nagły naciskać na hamulec, ponieważ może to doprowadzić do zblokowania kół, czego skutkiem będzie stracenie kontroli nad autem.

ABS a droga hamowania

Sprawdź, jaka będzie droga hamowania samochodu na asfaltowej nawierzchni przy 100 km/h:

Droga hamowania samochodu – liczą się detale

Jak widzisz, długość drogi hamowania ma ogromne znaczenie w kontekście bezpieczeństwa na drodze. Na to, ile czasu zajmuje całkowite wytracenie prędkości, ma wpływ wiele czynników takich jak: prędkość, stan i rodzaj ogumienia, obecność systemu ABS oraz styl jazdy danego kierowcy. Pamiętaj, że warunki na drodze są zmienne, a Ty jako prowadzący powinieneś się do nich dostosować.