Auta segmentu SUV są często mylone z samochodami terenowymi, mimo że mają z nimi niewiele wspólnego. Jak odróżnić typową terenówkę od auta typu SUV?

Z ciekawą sytuacją mamy do czynienia w USA. Ponad 90% aut określanych tam mianem „terenówek” nie jest nawet wyposażonych w napęd na cztery koła. Nie posiadają go niektóre wersje Jeep Grand Cherokee, samochodu uważanego za typową terenówkę. Co więcej, auta posiadające napęd 4x4 w większości nie są wyposażone w reduktor terenowy czy blokadę międzyosiową napędu 4x4 (wspomniany Jeep Grand Cherokee też występuje w takich wersjach). Te same modele sprzedawane w Europie często są już definiowane jako terenówki.

Prawie wszystkie samochody o wyglądzie auta terenowego sprzedawane w Europie (samochody uterenowione segmentu SUV i terenowe) są wyposażone w napęd 4x4. Warto jednak pamiętać, że autem typu SUV nie poszalejemy w terenie.

Co więcej, mniejsze samochody uterenowione segmentu miejskich crossoverów i kompaktowych crossoverów występują zarówno w wersji z napędem na obie osie, jak i na jedną oś. Łatwo się w tym wszystkim pogubić, prawda? Poniżej przedstawiamy najważniejsze różnice w budowie tych samochodów.

nissan x trail
Wiele samochodów z napędem na cztery koła nie posiada reduktora terenowego (fot. Nissan).

Jak odróżnić terenówkę od auta typu SUV?

Podstawowe różnice

  • auto terenowe musi być wyposażone w reduktor terenowy (są to biegi terenowe, które o połowę zmniejszają prędkość na każdym biegu – łatwiej jest wtedy pokonywać przeszkody terenowe, np. błoto lub piasek),

  • auto terenowe musi mieć pełną blokadę międzyosiową (jeśli jej nie ma, jazda w terenie grozi uszkodzeniem układu przeniesienia napędu i ugrzęźnięciem),

  • samochód terenowy nie ma silnika poprzecznego (brak możliwości zamontowania reduktora przy takiej konstrukcji).

Reduktor i blokada międzyosiowa w typowych terenówkach mogą być obsługiwane tylko manualnie. Wystarczy poszukać odpowiedniej dźwigni lub przełącznika w kabinie. Jeśli takich nie ma, mamy do czynienia z autem uterenowionym.

Samochodem, który nie jest terenowy nie wolno jeździć po wodzie głębszej niż prześwit samochodu i po skałach. Jazda na „zwykłym” pierwszym biegu i tak jest wówczas za szybka i grozi uszkodzeniem sprzęgła (spaleniem) w przypadku manualnej skrzyni biegów.

Wiele samochodów z napędem na cztery koła wyposażonych jest jedynie w „pseudo” blokadę międzyosiową napędu 4x4, ale nie zastosowano w nich reduktora. Są to między innymi:

  • Land-Rover Freelander II,

  • Jeep Patriot/Compass, 

  • Toyota RAV4 trzeciej generacji,

  • Nissan X-Trail,

Taka blokada jest realizowana za pomocą sprzęgła ciernego wielotarczowego i jest niepełna. Rozwiązanie to nie gwarantuje pełnego blokowania przy dużych obciążeniach, mających miejsce w czasie jazdy na piasku lub błocie.

Możemy wyróżnić również auta posiadające reduktor, które nie są wyposażone w pełną blokadę międzyosiową napędu 4x4:

  • Mercedes ML pierwszej generacji, 

  • Subaru Forester z manualną skrzynią biegów.

Powyższe samochody zalicza się do uterenowionych (do nich należą auta typu SUV). W większości aut uterenowionych nie występuje żaden przełącznik lub dźwignia umożliwiające bezpośrednie sterowanie pracą układu napędowego, np. w przypadku sprzęgła Haldex.

subaru forester
Samochodami typu SUV nie należy wjeżdżać w cięższy teren.

Konstrukcja ramy nośnej

Nie tylko w układzie napędu możemy znaleźć różnice pomiędzy samochodami terenowymi a typu SUV.

W autach terenowych mamy do czynienia z podłużnicową ramą nośną, która przeważnie jest oddzielona od nadwozia, ale zdarza się, że jest też do niego przyspawana. Konstrukcje samochodów uterenowionych (a więc także SUV) opierają się o płyty podłogowe samochodów osobowych.

W terenówkach jest znacznie sztywniejsza kabina i nadwozie niż w autach uterenowionych, tak pod względem sztywności giętnej, jak i skrętnej. Jazda po bezdrożach autem bez ramy nośnej może być przyczyną pęknięcia płyty podłogowej, a nawet uszkodzenia zgrzewów nadwozia i spawów. Jest kolejny powód dlaczego autem typu SUV nie da się jeździć w terenie.

Zawieszenie i silnik

Samochody terenowe posiadają znacznie twardsze zawieszenie o dużym skoku koła, które jest dużo bardziej wytrzymałe i umożliwia przemieszczanie się na drogach złej jakości i jazdę w terenie. Zawieszenie aut uterenowionych przypomina te z samochodów osobowych. Przy ostrej jeździe w terenie drążki zawieszenia i wahacze mogą ulec pęknięciu lub zgięciu.

Zupełnie inaczej zbudowany jest też silnik auta terenowego:

  • układ smarowania jest dostosowany do działania w różnych pozycjach , m. in. na stromych zjazdach i podjazdach,
  • układ chłodzenia jest znaczniej bardziej wydajny – utrzymuje odpowiednią temperaturę podczas długiej jazdy z małą prędkością i przy dużym obciążeniu silnika.
  • posiada rozwiązania chroniące przed zalaniem: układ dolotowy, który utrudnia zassanie wody przez silnik; umieszczony wysoko osprzęt silnika, który jest wrażliwy na wodę, bądź też osprzęt silnika odporny na zalanie.

Układ przeniesienia napędu w autach terenowych (skrzynia rozdzielczo-redukcyjna, sprzęgło, mechanizmy różnicowe osiowe, skrzynia biegów, wały napędowe, przeguby napędowe, półosie) jest wytrzymały, przystosowany do przenoszenia dużych momentów obrotowych przy małych prędkościach obrotowych oraz zabezpieczony przed ryzykiem zalania i kontaktem z nawierzchnią (za pomocą podłużnicowej ramy nośnej). Wodoodporna jest także instalacje elektroniczna i elektryczna wraz z sterownikam, czujnikami i siłownikami.

Co ciekawe, ceny aut terenowych i SUV tej samej klasy i wielkości są podobne, mimo zasadniczych różnic w konstrukcji.

terenowka w wodzie
Wrażliwe elementy aut terenowych są odporne na zalanie cieczą (fot. P. Stańczak).

Różnice w prowadzeniu terenówki i SUV

Samochody terenowe i segmentu SUV inaczej się prowadzi. Jest to związane z systemem napędu 4x4, rozłożeniem masy własnej auta pomiędzy osie oraz zestrojeniem zawieszenia i budową.

Silniki i skrzynie biegów w samochodach SUV są zwykle umiejscowione poprzecznie przed przednią osią auta. Sprawia to, że przód takiego auta jest niemal dwa razy cięższy od tyłu. Podobna sytuacja zdarza się w większości aut osobowych wyposażonych w napęd na przód. Taki rozkład masy auta pomiędzy osie i napęd na 4 koła, który jest realizowany poprzez automatyczne dopędzanie tylnej osi powoduje podsterowność auta. Samochód prowadzi się wówczas tak samo jak osobówkę wyposażoną w napęd przedni.

SUV lub terenówka - wybór należy do klienta

Taki sam model samochodu może być terenówką lub autem segmentu SUV. Wszystko jest zależne od rodzaju wyposażenia. Możliwy jest zakup auta z blokadą międzyosiową napędu 4x4 i reduktorem (samochód będzie terenowy) lub zakup wersji bez tych rozwiązań (auto będzie klasyfikowane jako SUV). Taka możliwość jest między innymi w VW Touareg drugiej generacji i Mercedesie ML drugiej generacji.

Sprawdź nasze ogumienie do SUVa oraz ofertę opon 4x4: